Januário Soares "Bolly"

"Hamutuk Ita Hari'i Loron Aban Ida Buras Liu"

Januário Soares "Bolly" | Administrador Munisípiu de Viqueque

"Hamutuk Ita Hari'i Loron Aban Ida Buras Liu"

Januário Soares ho Kodigu revolusionáriu “Bolly”, iha experiênsia nebe liu tinan 20 hala’o nia funsaun iha Administrasaun públika. Timor-Leste bainhira restaura nia Independesia iha tinan 2002, antes ne’e nia asumi ona knar hanesan “Deputadu Asembleia Konstituante” husi fulan Setembru 2001 to’o fulan Maio 2002. Hafoin kontinua kedan knar ba Deputadu iha primeiru lejislatura husi tinan 2002 – 2007. Januario Soares “Bolly” asumi kargu hanesan Administrador Munisípiu Viqueque tuir resolusaun númeru 58/2020 aprovadu iha dia 21 de Dezembru nebe koalia kona-ba nomeasaun Administrador Munisípiu Viqueque. Nune’e sei assume kargu durante períodu tinan 5, konta hahú husi loron 14 fulan Fevereiru tinan 2020 nebe simu tomada de posse.

Hare Perfil
1. Jeografia

Viqueque mak munisípiu  ida husi Timor-Leste, ne’ebé lokaliza iha zona leste Timor nian. Munisípiu ne’e halo fronteira ho Munisípiu Lautem (este), Tasi Timor (sul), Munisípiu Manatuto (oeste) no Munisípiu Bucau (norte). Munisípiu referido iha postu administrativu 5 : Lacluta, Ossu, Watu Carbau, Uatu-Lari no Viqueque ne’ebé inklui 36 suku.
Demográfikamente, Viqueque iha total de populasaun hamutuk 78,599 (tuir projesaun 2019) no densidade populasaun mak 41,79 ba área 1,872.7 km2. Grupu de populasaun ida ne’e, koalia lian : Makasae, Tetun Terik, Kairui no Naueti.

2. Toponímia

Hanesan mós ho munisípiu seluk, Viqueque mós iha signifikadu própriu ba naran munisípiu nian. Viqueque mai husi lian tetum terik, We (Be) + Keke (Kelu). Tuir istória ne’ebé haktuir, iha tempu uluk iha Viqueque iha ema husi fatin rua: komando Bibilutun no Komando Luka. Grupu rua ne moris idak-idak sira nian fatin idak-idak no sira iha sira nian liurai rasik ne’ebé mak maun alin. Iha loron ida, Liurai husi Luca rona katak ema husi Wehali mai iha rai Luca liu husi Suai, Same no Manatuto. Ema sira ne’e rona katak sira nian huun mai husi em Wekeke, nune’e liurai Nai Lu Leki haruka nia assuwain sira atu ba halo funu hasoru ema sira ne’e. Iha dalan, sira sente hamrok nune’e sira lao ba buka bee no consegue hetan be matan ida. Iha bee matan ne’e, iha ferik ida kuru hela bee no ferik ne’e kuru mos ba sira. Bainhira ferik ne foo be ba comandante, comandante ne’e tesi ferik ne’e nian liman tanba iha kelu/keke, no sira lori ba liurai Nai Lu Leki. Ferik ne’e nian liman sira ba tau iha Hali Laliman nian leten no keke ne’e Liurai Luca hasae tiha ba iha fatin aa hodi halo kmoruk ida tau rai nian naran Wekeke.

3. Istória

Tuir istória, antes Portugues sira estabelese sira nian autoridade iha rai Viqueque, iha ona autoridade tradisional ne’ebé ukun. Iha tinan 1698, Governo Portugues introdús sira nia autoridade, liu husi Governador António Coelho Guerreiro. Iha tinan ne, sira começa halo intervenção ba Autoridade tradisional sira iha Timor, inklui iha Viqueque. Iha loron 20 de Abril de 1859, liu husi Governador Afonso de Castro estabelese 11 Distritu, Viqueque mos sai hanesan disrtito ida ho nia naran Distritu de Bibiluto, no nia sede iha Viqueque ne’ebé komposto husi Reino Viqueque, Luca, Lacluta, Dilor, Barique Bibiku.
Liu tiha Segunda Guerra Mundial, Governador Oscar Ruas muda komando militar ne’e transforma fali ba Circuscriação Civil. Iha tempu okupasaun Indonésia, Viqueque sai hanesan Distritu no ikus mai sai hanesan munisípiu.

4. Klima

Em termos de klima, jeralmente, klima iha munisípiu Viqueque hanesan ho maioria parte seluk iha Timor-Leste. Klima iha munisípiu ne’e fahe ba epoka rua: bai-loron, ne’ebé hahu husi julho to Setembru ho temperatura aas liu 31,35C no mínimu iha Setembru 11,75C. Epoka udan, hahu husi Novembru to’o Juñu.

5. Pontu Interese

Pontu interese husi munisípiu Viqueque mak : Foho Mundo Perdido, Foho Larigutu, Fonte Gás, Igreja Imaculada de Conceição, We Luli Manas, Tasi Beaço, Ponte Bee Bui, no seluk tan.

Postu administrativu

Planu annual

Tinan Total proposta orsamentu Anexu
No data

Orsamentu Anual Alokadu

Tinan Orsamentu Alokadu
2021 $505,699.08
Membrus

Kunhese membru konselhu sira

Sr. Januário Soares “Bolly”
Administrador Munisípiu de Viqueque
  • +670 77311651
  • januario.soares@municipio.gov.tl
Sr. Teotonio Sarmento da Silva
Secretário Município de Viqueque
  • +670 78479337
  • N/A
Sr. Januário Soares “Bolly”
Administrador Munisípiu de Viqueque
  • +670 77311651
  • januario.soares@municipio.gov.tl
Sr. Teotonio Sarmento da Silva
Secretário Município de Viqueque
  • +670 78479337
  • N/A
Sr. Luzinho Martins
Director of Procurement
  • +670 78443915
  • martinsluzinho32@gmail.com
Sr. Marcos Rangel
Director Planeamentu
  • +670 77562920
  • sarmentom83@gmail.com
Sr. Domingos de Carvalho Monteiro
Director Servisu Municipal Planeamento Integrado Dezenvovilemto (SMPID)
  • +670 77258959
  • N/A

© 2024 Administrasaun Munisípiu Viqueuque